28 . با توجه به اينكه كنترل مشترك شريك خاص، مؤثرتر از نفوذ قابل ملاحظه است، يك واحد تجاري گزارشگر كه بخش عمده‌اي از فعاليتهاي خود را از طريق مشاركتهاي خاص انجام مي‌دهد لازم است در يادداشتهاي توضيحي اطلاعات مفصلتري درباره آنها ارائه كند.
29 . براي اعمال روش ارزش ويژه ناخالص الزامات مربوط به سرقفلي، معاملات درون گروهي، تاريخ گزارشگري، رويه‌هاي حسابداري و ديگر موارد همانند ضوابط مربوط به كاربرد روش ارزش ويژه در بندهاي 13 الي 31 استاندارد حسابداري شماره 20 با عنوان سرمايه‌گذاري در واحدهاي تجاري وابسته استفاده مي‌شود.
30 . شريك خاص از تاريخي كه كنترل مشترك خود بر واحد تجاري تحت كنترل مشترك را از دست مي‌دهد بايد استفاده از روش ارزش ويژه ناخالص را متوقف كند.
موارد استثنا
31 . سهم شريك خاص در واحدهاي تجاري تحت كنترل مشتركي كه تحت محدوديتهاي شديد بلندمدت فعاليت مي‌كند و اين محدوديتها توانايي واحد تجاري را براي انتقال وجوه به شريك خاص كاهش مي‌دهد، بايد براساس استاندارد حسابداري شماره 15 با عنوان ” حسابداري سرمايه‌گذاريها“ به حساب گرفته شود.
32 . شريك خاص بايد از تاريخي كه واحد تجاري تحت كنترل مشترك به واحد فرعي آن تبديل مي‌شود، سهم خود را طبق استاندارد حسابداري شماره 18 با عنوان ” صورتهاي مالي تلفيقي و حسابداري سرمايه‌گذاري در واحدهاي تجاري فرعي“، به حساب منظور كند.
صورتهاي مالي جداگانه شريك خاص
33 . سرمایه‌گذاری در واحدهای تجاری تحت کنترل مشترک در صورتهای مالی جداگانه شریک خاصی که صورتهای مالی تلفیقی تهیه می‌کند و طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان ” داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده“، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه‌بندی نشده است باید به بهای تمام شده پس از کسر کاهش ارزش انباشته یا مبلغ تجدید ارزیابی به عنوان یک نحوه عمل مجاز جایگزین منعکس شود. با سرمایه‌گذاری در واحد تجاری تحت کنترل مشترکی که طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان ”داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده“، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه‌بندی شده است باید طبق استاندارد یاد شده برخورد شود.
34 . در مواردي كه شريك خاص صورتهاي مالي تلفيقي منتشر نمي‌كند بايد مبالغ مربوط به مشاركتهاي خاص در واحدهاي تجاري تحت كنترل مشترك را با استفاده از روش ارزش ويژه ناخالص و بشرح زير ارائه كند:
الف . تهيه و ارائه مجموعه صورتهاي مالي جداگانه، و
ب . افشـاي اطلاعات مكمل دربـاره آثـار بكارگيـري ارزش ويـژه ناخالص، در يادداشتهـاي توضيحي صورتهاي مالي.
34- مكرر . زمانی که سهم شریک خاص در واحدهای تجاری تحت کنترل مشترکی که قبلاً طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان ” داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده“، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه‌بندی شده است، معیارهای چنین طبقه‌بندی را دیگر احراز نکند، روش ارزش ویژه ناخالص باید به گونه‌ای اعمال شود که گویی از زمان طبقه‌بندی اولیه آن به عنوان نگهداری شده برای فروش، بکار رفته است. صورتهای مالی برای دوره‌های مالی پس از تاریخ طبقه‌بندی به عنوان نگهداری شده برای فروش نیز باید تجديد ارائه شود.
معاملات بين شريك خاص و مشاركت خاص
35 . زماني كه شريك خاص، داراييهايي را به مشاركت خاص مي‌فروشد، يا به عنوان آورده منتقل مي‌كند، سود يا زيان مربوط بايد براساس محتواي معامله شناسايي شود. تا زماني كه اين داراييها نزد مشاركت خاص باقي بماند و به شرط اين كه مخاطرات و مزاياي عمده مالكانه انتقال يافته باشد، شريك خاص بايد فقط آن بخش از سود را شناسايي كند كه قابل انتساب به سهم ساير شركاي خاص است. زماني كه فروش يا آورده مذكور، شواهدي مبني بر كاهش در خالص ارزش فروش داراييهاي جاري يا زیان كاهش ارزش در مبلغ دفتري يك دارايي غيرجاري را فراهم آورد، در اين صورت شريك خاص بايد تمام مبلغ زيان مربوط را شناسايي كند.
36 . در مواردي كه شريك خاص، داراييهايي را از مشاركت خاص خريداري مي‌كند تا زماني كه اين داراييها به شخص مستقلي فروخته نشده است نبايد سهم خود را از سود مشاركت خاص در اين معامله شناسايي كند. شريك خاص بايد به روشي مشابه سهم خود را از زيان شناسايي كند، با اين تفاوت كه زيان را بايد در صورتي بي‌درنگ شناسايي كرد كه بيانگر كاهش در خالص ارزش فروش داراييهاي جاري يا زیان كاهش ارزش در مبلغ دفتري داراييهاي غيرجاري باشد.
36 - مکرر. شریک خاص در ارزیابی وجود نشانه‌های کاهش ارزش دارایی در معامله با مشارکت خاص، مبلغ بازیافتنی دارایی را طبق استاندارد حسابداری شماره 32 با عنوان کاهش ارزش داراییها تعیین می‌کند. شریک خاص در تعیین ارزش اقتصادی، جریانهای نقدی آتی دارایی را بر مبنای استفاده مستمر از دارایی و واگذاری نهایی آن توسط مشارکت خاص برآورد می‌کند.
گزارشگري مشاركت خاص در صورتهاي مالي سرمايه‌گذار
37 . سرمايه‌گذاري كه بر مشاركت خاص كنترل مشترك ندارد، بايد سهم خود را براساس استاندارد حسابداري شماره 15 با عنوان ” حسابداري سرمايه‌گذاريها“ گزارش كند و چنانچه در يك مشاركت خاص نفوذ قابل ملاحظه دارد بايد سهم خود را طبق استاندارد حسابداري شماره 20 با عنوان ” حسابداري سرمايه‌گذاري در واحدهاي تجاري وابسته“ گزارش كند.
مجريان مشاركت خاص
38 . مجريان يا مديران مشاركت خاص بايد حق‌الزحمه خود را براساس استاندارد حسابداري شماره 3 با عنوان ” درآمد عملياتي“ به حساب منظور كنند.
39 . يك يا چند شريك خاص ممكن است در قبال دريافت حق‌الزحمه به عنوان مجري يا مدير يك مشاركت خاص انجام وظيفه كنند. حق‌الزحمه ياد شده توسط مشاركت خاص حسب مورد به حساب دارايي يا هزينه شناسايي مي‌شود.
افشا
40 . شريك خاص بايد مجموع بدهيهاي احتمالي زير را كه براساس استاندارد حسابداري شماره 4
با عنوان ” ذخاير، بدهيهاي احتمالي و داراييهاي احتمالي“، مشمول افشا مي‌گردد، جداي از ساير بدهيهاي احتمالي افشا كند:
الف . هر بدهي احتمالي كه شريك خاص در رابطه با سهم خود در مشاركتهاي خاص تحمل مي‌كند و سهم وي از هر بدهي احتمالي كه به طور مشترك با ساير شركاي خاص تحمل مي‌كند،
ب . سهم شريك خاص از بدهيهاي احتمالي مشاركتهاي خاص كه متضمن بدهي احتمالي براي وي است، و
ج . آن دسته از بدهيهاي احتمالي كه ناشي از بدهي احتمالي شريك خاص بابت بدهيهاي ساير شركاي خاص است.
41 . شريك خاص بايد مجموع تعهدات زير را در رابطه با سهم خود در مشاركت خاص به طور مجزا از ساير تعهدات افشا كند:
الف . تعهدات سرمايه‌اي شريك خاص در رابطه با سهم خود در مشاركتهاي خاص و سهم وي از تعهدات سرمايه‌اي كه به طور مشترك با ساير شركاي خاص تحمل‌شده است، و
ب . سهم خود از تعهدات سرمايه‌اي مشاركتهاي خاص.
42 . علاوه بر موارد پيشگفته، اطلاعات زير بايد در رابطه با مشاركتهاي خاص در صورتهاي مالي شريك خاص افشا شود:
الف . فهرستي از مشاركتهاي خاص عمده شامل نام و ماهيت فعاليت آنها،
ب . نسبت حقوق مالكيت در واحدهاي تجاري تحت كنترل مشترك و نسبت حق رأي، در صورتي كه متفاوت از نسبت حقوق مالكيت باشد،
ج . دوره مالي يا تاريخ ترازنامه واحد تجاري تحت كنترل مشترك، در مواردي كه تاريخ گزارشگري آن با تاريخ گزارشگري شريك خاص متفاوت است، و
د . مجموع مبلغ هر يك از سرفصلهاي داراييهاي جاري، داراييهاي غيرجاري، بدهيهاي جاري، بدهيهاي غيرجاري، درآمدها و هزينه‌ها متناسب با سهم شريك خاص از مشاركتهاي خاص.
43 . شريك خاصي كه به دليل نداشتن واحد فرعي، صورتهاي مالي تلفيقي منتشر نمي‌كند، بايد اطلاعات خواسته‌شده در بندهاي 40، 41 و 42 را افشا كند.
تاريخ اجرا
44 . الزامات اين استاندارد در مورد كليه صورتهاي مالي كه دوره مالي آنها از تاريخ 1/1/1381
و بعد از آن شروع مي‌شود، لازم‌الاجراست.
مطابقت با استانداردهاي بين‌المللي حسابداري
45 . با اجراي الزامات اين استاندارد، مفاد استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 31 با عنوان گزارشگري مالي سهم‌الشركه در مشاركتهاي خاص نيز رعايت مي‌شود. توضيح اينكه در اين استاندارد براي انعكاس مشاركتهاي خاص در واحدهاي تجاري تحت كنترل مشترك در صورتهاي مالي تلفيقي از روش ارزش ويژه ناخالص استفاده شده است، در صورتي كه روش اصلي استاندارد بين‌المللي حسابداري، روش تلفيق نسبي است. روش ارزش ويژه ناخالص نوع خاصي از روش ارزش ويژه است كه در استاندارد بين‌المللي حسابداري به عنوان روش مجاز جايگزين معرفي شده است. بنابراين، با اجراي الزامات اين استاندارد، الزامات مربوط به روش مجاز جايگزين استاندارد بين‌المللي حسابداري نيز رعايت مي‌شود.
صفحه 1 2